Portfolio | Construction Projects

کارخانه کربنات کلسیم کاشان درکیلومتر۲۵ جاده قدیم ِکاشان - قم احداث شد . دراین پروژه ، طراحی سازه ، ساخت ونصب اسکلت های فلزی وهمچنین ماشین آلات خط تولید ، بعهده من یود . درحقیقت هم مشاورسازه وهم پیمانکار اسکلت فلزی پروژه بودم . این پروژه ، دو کوره بلند ، دو رآکتور، شش سیلو، دوازده سیلوی ته نشینی ، دومخزن مازوت ، اسکلت سوله و اسکلت فلزی ساختمان های اداری را شامل می شد . باتوجه به نظر کارفرما وهمچنین ابعاد بزرگ قطعات ، مقررشد که همه قطعات درمحل احداث پروژه ساخته شود . به عبارت دیگر ورق ها و پروفیل های فلزی لازم برای پروژه بصورت خام وبه تدریج توسط کارفرما به محل احداث پروژه ارسال شد و تمام مراحل برشکاری ، سوراخکاری ، خمکاری و نورد ، مونتاژ، جوشکاری ، رنگ آمیزی ، نصب و تکمیل کاری درهمان محل احداث پروژه انجام شد . بنابراین تجهیزکارگاه برای ساخت و نصب قطعات ، با کمترین هزینه و کمترین زمان ، چالش اول پروژه بود . خوشبختانه یک کارخانه نمک قدیمی ومتروکه ، داخل زمین پروژه بود که قبل ازتخریب و تا اواسط پروژه ، توانستیم ازآن استفاده کنیم . ضمنا علاوه بر یک جرثیل سقفی ، سه جرثقیل قدیمی (۱۵ تن ، ۲۰ تن و ۷۰ تن) برای پروژه خریداری کردیم که می توانستند بار را از زمین بردارند و داخل محوطه حرکت کنند . این جرثقیل ها برای عملیات ساخت کافی بودند و تا حدودی به عملیات نصب هم کمک کردند . بقیه تجهیزات لازم نیزتهیه و به محل پروژه فرستاده شد

با دقت و وسواس زیادی طراحی سازه انجام شد و نقشه های اجرایی برای تک تک جزئیات پروژه تهیه گردید ، البته تا اتمام پروژه بنا به نیاز، نقشه های تکمیلی به آلبوم نقشه ها اضافه می شد . بعضی ازماشین آلات این کارخانه از ابتکارات تیم کافرما بود ونمونه قبلی برای آنها وجود نداشت (مثلا رآکتورهای پروژه و منابع دوجداره آن ، بصورت ثقلی عمل می کنند) . به هرحال درمراحل تحقیق و طراحی پروژه ، هماهنگی کامل با پروسه خط تولید وجود داشت . البته اساسا ساخت این نوع سازه های صنعتی ، مستلزم دقت و خلاقیت ویژه است و چالش های زیادی دراجرا وجود دارد . ازطرف دیگر این نوع پرژه ها برای همه دست اندرکاران ، تجربه های زیاد و تکرارنشدی به همراه خواهد داشت . دراین پروژه نیز، یکباردیگر به من ثابت شد که باید همیشه همفکری و خلاقیت کارگران و مخصوصا استاد کاران را غنیمت شمرد و قبل از تصمیم گیری نهایی ، همه موضوعات را با ظرافت مرور کرد

درقالب همکاری با مهندسان مشاور( آورث ، ارکان پویش ، رای فن و ..... ) من طراح و مشاور سازه برای چند پروژه شهرک سازی بودم . این شهرک های صنعتی برای انتقال صنایع ومشاغل مزاحم درحاشیه تهران ساخته می شدند . تقریبا معماری همه شهرک ها ، شامل صدها بلوک ساختمانی با اسکلت فلزی و سقف سبک بود . هریک از بلوک ها با استفاده از دیوارهای جدا کننده ، به چندین کارگاه مستقل تقسیم می شدند . بیشترین تقاضا مربوط به مشاغل کوچک بود که درخواست فضاها و سالن های کوچکی را داشتند و به همین دلیل معمولا درهربلوک درجهت طولی وعرضی ، تعداد زیادی دیوارمشترک و جدا کننده وجود داشت . به هرحال این دیوارهای بلند آجری برای پایداری به ستون های اصلی و یا وال پست ها تکیه دارند و هنگام زلزله نیروی عظیمی به سازه فلزی وارد می کنند . درنتیجه درهمه این بلوک ها ، برآورد نیروی زلزله بسیار بیشتراز نیروی باد بود و مسلما نیروی زلزله درجهت جانبی می بایست مبنای محاسبات سازه قرارمی گرفت . همین موضوع یکی ازمهمترین چالش های محاسبات سازه این بلوک های صنعتی بود

نیروی باد غالبا نیروی جانبی حاکم درسوله های معمولی است . قاب خمشی درجهت عرضی و بادبندهای سبک درجهت طولی ، این نیروی های جانبی کوچک را مهارمی کنند . هیچ صلبیتی برای دیافراگم سقف ها درنظر گرفته نمی شود و دراکثرمواقع سوله ها بصورت دو بعدی مدل می شوند . ضمنا بادبندهای سقف فقط دردهانه ابتدا وانتها ، دقیقا بالای بادبندهای طولی ، اجرا می گردد . اما همانطورکه گفته شد نیروی های جانبی زلزله درپروژه مذکور، بسیاربزرگتراز نیروهای باد بودند . البته به نظرمی رسید با اضافه کردن بادبندهای بیشتردرجهت طولی و همچنین مهاربندی تعداد معدودی ازقاب های اصلی ( که قاب های چند دهانه خمشی بودند) مقاومت جانبی لازم برای ساختمان ها تامین شود . ولی مشکل اصلی عدم صلبیت سقف های شیبدار پروژه بود . اگرهیچ صلبیتی یرای سقف ها قائل نباشیم ، عملکرد هریک از قاب ها مستقل و به اصطلاح دوبعدی خواهد بود . یعنی بادبند و هرنوع تقویتی دیگر باید برای تک تک قاب ها بصورت جداگانه انجام شود . که این کار بدلایل مختلف ازجمله محدودیت های معماری ، اصلا ممکن نبود

برای حل این مشکل ، همه ساختمانها را با تک تک جزئیات ، بصورت سه بعدی مدل کردم و سقف های شیبدار پروژه را نیز، نیمه صلب درنظرگرفتم . به این معنی که بادبندهای سقف هم توانستند دریک مدل واقعی سه بعدی ، نقش داشته باشند و نیروهای جانبی را توزیع نمایند و به قاب های مختلف انتقال دهند . با این روش و البته با صدها بارسعی و خطا ، مطمئن شدم که بهترین محل بادبندهای عمودی ( طولی وعرضی) وهمچنین بهترین محل بادبندهای سقف شیبدار برای هر ساختمان باید کجا باشد . مسلما نیروهای حاصل ازاین مدل سه بعدی ، مبنای طراحی و محاسبه قرار می گرفت . البته موضوع اصلا راحت نبود ، زیرا مقطع بادبندهای سقف و اکثر بادبندهای عمودی ، میلگرد بودند و مقطع میلگرد فقط درکشش کارمی کند و تحمل فشار را ندارد . یعنی اگردرمدل سه بعدی میلگردها تحت فشار قرار بگیرند ، آن مدل دیگر واقعی نیست . متاسفانه آن زمان هیچ نرم افزاری برای طراحی «اعضای صرفا کششی» وجود نداشت و من مجبورشدم برای همه انواع بارگذاری ، اگرمیلگردی درفشار قرارمی گرفت ‌، آن میلگرد را موقتا حذف کنم تا نتایج به واقعیت نزدیک تر باشد . البته این کار با نرم افزاری که نوشته بودم برای ترکیبات مختلف وانواع بارگذاری ، بارها تکرار می شد تا نتایج مورد قبول بدست بیاید

قابل ذکراست که پروژه های ساماندهی ازمنظرهای مختلف قابل نقد بودند واشتباهات ومشکلات زیادی داشتند . ولی من فقط دونکته را ذکرمی کنم ؛ اولا زمین اکثراین پروژه ها ازکشاورزی به صنعتی تبدیل شد وحتی دریک مورد تالاب زنده !!! ( تالاب بهرام در جنوب تهران) تغییرکاربری صنعتی پیدا کرد . مسلما این موضوع کارنامه خوبی برای مدیریت شهرتهران نیست . ثانیا این نوع پروژه های عمومی باید خلاق و پیشرو باشند . یعنی علاوه بردستاوردهای عملی برای شهر تهران ، می بایست دستاوردهای فنی و تجربی ارزنده نیزداشته باشند . مثلا بکارگیری تکنیک های اجرایی روز دنیا ، استفاده ازمصالح جدید ، مستند سازی تجربیات ارزشمند و نظایراین ، می بایست از دل همین پروژه ها آغازگردد و شایسته نیست این پروژه ها نیز، ادامه دهنده روش های سنتی ساخت و ساز باشند

شرکت کروز چند ساختمان دیگر درجاده قدیم کرج ، درمجاورت ساختمان اصلی خود نیازداشت . تقریبا بصورت همزمان ، خرید زمین و ساخت همه آنها را شروع کرد . طراحی سازه و مدیریت ساخت تمام این ساختمانها بعهده من بود . یکی از این ساختمانها دردو طبقه ساخته شد که کاربری طبقه همکف ، یک انبار سنگین است و کاربری طبقه اول ، سالن تولید می باشد . سقف نهایی ساختمان ، سبک است و با داشتن پنجره های بزرگ ، نورشمال را به سالن تولید می رساند . سالن تولید دهانه ۲۵ متر دارد ولی برای انبار، دهانه ستونها دوازده ونیم متراست . یعنی یک ردیف ستون دقیقا دروسط انبار وجود دارد . این ستونهای وسط ، مزاحم نیستند زیرا اولا بخش بزرگی از وزن طبقه بالا را تحمل می کنند و ثانیا با کمک آنها ، امکان مهارقفسه های سنگین انبارهم فراهم شده است . برای سرعت و سهولت اجرا ، تمام پنجره های لازم برای سقف سالن ، ازابتدا بصورت کامل آماده شد تا همراه اسکلت نصب شود . این پنجره ها ، روی زمین به قوطی های اسکلت که اصطلاحا استرات گفته می شود ، جوش شد و همراه اسکلت در جای خود قرار گرفت . ضمنا برای فضاهای اداری مورد نیاز، یک ساختمان جداگانه درضلع شمالی همین ساختمان ساخته شد . از نظر سازه ای این دو ساختمان با درزانقطاع ازهم جدا شده اند ولی به هرحال فضاهای اداری هم به انبارهمکف وهم به سالن طبقه اول مرتبط هستند . این ساختمان اداری را بدلیل فرم معماری و ملاحظات ساخت ، با اسکلت بتنی طراحی کردم که با سرعت مناسب وهمزمان اجرا شد

همچنین برای سالن تولید کابل ، مطابق نظر کارفرما ، سوله دیگری با ارتفاع بلند و دهانه ۲۰ متر طراحی کردم که به سرعت ، ساخته و نصب شد . سپس سقف سالن هم تکمیل گردید . بعد از نصب این سوله ، شرکت کروز سفارش خط تولید خود را تغییرداد واعلام کرد که برای ماشین آلات و دستگاههای خط تولید جدید ، دیگر به ارتفاع بلند سوله احتیاجی نیست . قرارشد محاسبات جدیدی انجام شود تا حتی الامکان سوله مذکور به یک ساختمان دو طبقه تبدیل گردد . خوشبختانه درمحاسبات جدید با اضافه کردن یک ردیف ستون دروسط طبقه همکف و تقویت بادبندها و کمی تغییرات دیگر، ستونهای نصب شده قبلی برای دو طبقه هم جواب دادند . زیرا طول مهارشده ستونها درطرح جدید نصف می شد . ضمنا تیرهای سقف هم مشکلی نداشتند . به هرحال پس از پایان طراحی ، چالش ساخت و نصب طبقه میانی شروع شد . ابتدا برای ستونهای جدید وسط ، فونداسیون اجرا کردیم و با زحمت و کنده کاری ، تک تک آنها را به فونداسیونهای قبلی وصل نمودیم . همچنین ستونهای نصب شده بصورت درجا ، توسط پیمانکارسوراخکاری شد تا تیرهای اصلی سقف طبقه اول بتوانند مانند بقیه سازه ، توسط پیچ و مهره و با اتصال خمشی مطمئن ، به ستونهای قدیمی وصل شوند . خوشبختانه دو طبقه کردن این ساختمان نیز، در زمانبندی مناسب انجام شد

برای تکمیل فضاهای مدیریت و اداری کارخانه ، ساختمان های دیگری هم طراحی کردم که درهمان روزها ساخته و تکمیل شد ؛ البته این ساختمانها کوچکتربودند . ضمنا شرکت احتیاج به یک منبع آب هوایی بسیاربزرگ داشت . کارخانه به شدت درحال تولید بود و متاسفانه این منبع بدلیل شیب زمین ، حتما باید درمحوطه فعال و خط تولید اصلی کارخانه نصب می شد . اشغال فضای کار، به غیراز جمعه ها ممکن نبود . به دلیل این محدودیت ، برخلاف روش معمول برای طراحی منابع هوایی ، تمام اتصالات پایه ها و حتی اتصالات منبع به پایه ها را با پیچ و مهره طراحی کردم . تقریبا همیشه درایران مرسوم است که منبع هوایی و پایه های آن ، بصورت افقی روی زمین ساخته می شود وسپس همزمان توسط دو جرثقیل لولا شده و بصورت عمودی روی فونداسیون نصب می گردد . ولی به هرحال این روش ، حداقل چند هفته تولید کارخانه را مختل می کرد و اصلا ممکن نبود . اما از طرف دیگر تمام پیمانکاران منابع هوایی ، با پیچ و مهره کردن اتصالات مشکل جدی داشتند . زیرا همه اتصالات در زوایای مختلف قرارمی گیرند و ممکن بود موقع نصب ، صفحات اتصالات به هم نرسند . به هرحال چاره ای نبود و برای حل این مشکلات ، ما علاوه بر وظایف دیگر، خودمان پیمانکارساخت و نصب منبع هوایی شدیم . تا با لحاظ همه نکات فنی ، کار را با دقت کافی به اتمام برسانیم . درخیابان مجاور، ساخت کامل منبع و پایه های آن را با اتصالات پیچ و مهره شروع کردیم . برای اطمینان بیشتر، یکبارهمان جا بصورت آزمایشی ، همه قطعات را مونتاژ نمودیم . پس از رفع همه مشکلات ، در سه مرحله قطعات کامل را برای نصب ارسال کردیم . درمرحله اول عصر پنج شنبه ، قسمت اول پایه ها ارسال شد و قطعات ارسالی را بصورت کامل روز جمعه نصب کردیم . عصر پنج شنبه هفته بعد ، قسمت دوم پایه ها را ارسال نمودیم و بازهم تا جمعه شب ، نصب کامل شد . درهفته سوم ، خود منبع با تمام الحاقات ارسال گردید و بالاخره جمعه هفته سوم ، کل نصب تمام شد

شرکت کروز یک طرح توسعه دیگرهم داشت و برای این منظور، یک زمین بزرگ درضلع شمالی جاده مخصوص کرج خریداری کرد . طول این زمین چهارصد متراست و با شیب ملایم تا اتوبان کرج ادامه دارد . طراحی سازه و مدیریت ساخت این مجموعه نیز بعهده من بود . در ابتدا دیوارچینی محوطه و درختکاری پیرامون زمین انجام شد . برای کاشت هردرخت ، چاه کوچکی حفر گردید و داخل چاهها با خاک نباتی پرشد تا برای کاشت درخت آماده باشند . با این روش ، ریشه درختها عمیق تر می شوند و آسیب کمتری به دیوارمحوطه می رسانند . ضمنا طبق نظرکارفرما و برای سهولت تعمیرات آینده ونگهداری بهینه از تاسیسات کارخانه ، یک کانال آدم رو پیرامون زمین احداث کردیم . سقف بتنی این کانال ، پیاده رو مجموعه است و تمام لوله های اصلی تاسیسات وهمچنین کابل های برق ، از داخل این کانال عبورمی کنند . حتی این کانال ، روشنایی مخصوص خود را دارد . همچنین یک منبع هوایی بزرگ ، دربلندترین نقطه پروژه (یعنی شمال زمین) طراحی کردم و پیمانکاردرمحل پروژه ، این منبع را ساخت و نصب کرد . یک ساختمان نگهبانی نیز، در ورودی مجموعه (یعنی جنوب زمین) طراحی کردم و همزمان ساخته شد . پس ازانجام این کارها ، پروژه موقتا متوقف گردید

شرکت کروز بعد ازچند سال تصمیم گرفت که پروژه ساخت سالن های تولید و فضاهای اداری را شروع نماید . نیازها و مشخصات کلی به ما اعلام شد و فقط هشت ماه به ما فرصت دادند تا هم نقشه ها را تهیه کنیم و هم با اتتخاب وهدایت پیمانکاران مناسب ، مرحله سفت کاری پروژه را به اتمام برسانیم . به عبارت دیگر قرار بود که حدود سی هزار متر مربع سالن تولید و فضاهای اداری یک کارخانه بسیارمدرن ، با آخرین امکانات معماری و تاسیساتی ساخته شود و برای تهیه نقشه های اجرایی ، خاکبرداری ، اجرای فونداسیون ، ساخت ونصب اسکلت وهمچنین آیتم های سفت کاری ، فقط و فقط هشت ماه فرصت داشتیم

این چالش بسیاربسیار بزرگی بود و احتمالا تجربه منحصر بفردی درایران محسوب می شود . به هرحال با سرعت جانمایی و طراحی سازه را شروع کردم و همزمان با تجهیز کارگاه ، نقشه های خاکبرداری ابلاغ شد و خاکبرداری شروع شد . چند پیمانکار فونداسیون و چند پیمانکاراسکلت فلزی انتخاب شدند و با توجه به توان هرکدام از آنها ، بخش هایی از کاربا آنها قرارداد شد . نقشه های سازه را با سرعت و دقت بسیار زیاد تهیه می کردم و به تدریج دراختیار پیمانکاران می گذاشتم . چالش اصلی این بود که اشکالی در زمانبندی بوجود نیاید . حتی دربسیاری از موارد ، قطعاتی که سازندگان اسکلت ، درکارخانه خودشان برش می دادند و یا می ساختند ، واقعا نمی دانستند درچه ساختمان و درکجا قرار است نصب شود . زیرا هنوز همه نقشه ها کامل نبود و فقط نقشه قطعه سازی را به آنها تحویل می دادم تا بیکار نمانند . مسلما این ریسک بزرگی بود ، زیرا دراین حالت کل مدیریت ساخت و نصب به عهده خودم بود . به هرحال این تمام موضوع نبود وغیراز مشکلات پیمانکاران و بقیه عوامل انسانی ، ما باید سفارش تمام مصالح مورد نیاز خود را نیز به موقع تهیه می کردیم تا مشکلی در زمانبندی بوجود نیاید. برای نمونه ، سنگ را مثال می زنم ؛ تقریبا از ابتدای پروژه خرید سنگ گرانیت نطنز را برای کف سالن ها شروع کردیم و چند ماه طول کشید تا توانستیم حدود سی هزارمترمربع سنگ درجه یک را دپونمائیم . ولی به هرحال ، وقتی سنگ کاری پروژه شروع شد ، دهها سنگ کار توانستند با سرعت و بدون مشکل کار را پیش ببرند

خوشبختانه کاربا کیفیت بسیاربالا انجام شد واصلا تاخیری نداشت . یک تجربه بسیارموفق بود و پس ازهشت ماه همه آیتم های سفت کاری پروژه ، عملا تمام شده بود . همچنین درادامه کار، آیتم های نازک کاری با نظرمستقیم کارفرما وعمدتا توسط عوامل شرکت کروز و یا پیمانکاران متفرقه ، انجام شد . کل پروژه شامل سه بلوک مشابه است که هریک ازاین بلوک ها ، دو سالن تولید مجزا دارند و یک ساختمان دو طبقه اداری ، مابین دوسالن قرارگرفته است (یعنی مجموعا شش سالن تولید و سه ساختمان اداری) . ساختمانهای اداری شامل فضای نهارخوری ، رختکن ، موتورخانه ، سرویس بهداشتی و ..... می باشند و هواساز بلوک ها ، روی بام ساختمانهای اداری قرارگرفته است . سقف سالن های تولید سبک هستند و با داشتن پنجره های بزرگ ، نور شمال را به داخل سالن ها می رسانند . البته ازهمان ابتدا همه پنجره های سقف ، درمحل پروژه ساخته شد و همراه اسکلت نصب گردید تا هیچ تاخیری ایجاد نکند

ازابتدای پروژه ، برای یک ساختمان بزرگ و لوکس مدیریتی ، جانمایی صورت گرفته بود و قرار بود این ساختمان درمجاورت جاده مخصوص ، یعنی درقسمت جنوبی پروژه ساخته شود. وقتی کارفرما ازساخت سالن های تولید و ..... کاملا مطمئن شد ؛ طراحی و ساخت ساختمان مدیریتی را نیز به ما ابلاغ کرد . زمان بسیار کوتاه بود و من این بار، علاوه برطراحی سازه ، اجرای فونداسیون ، دیوارهای حائل و اسکلت فلزی ساختمان را بعهده گرفتم . یعنی هم مشاور و هم پیمانکار(بدون مصالح) این ساختمان بودم . این اولین کار بزرگ پیمانکاری بود که مستقیما انجام می دادم و مسلما با چالش های زیادی روبرو شدم ، ولی خوشبختانه این کارهم باکیفیت بسیار بالا و کمی زودتر از زمانبندی مورد نظر، به اتمام رسید . به همین دلیل ، حتی جایزه جداگانه ای نیزدریافت کردم